Tiroid Ameliyatları » Tiroid ameliyatları robot teknolojisi ile güvenle yapılabilir mi?

Cerrahi ameliyatlarda yaklaşık 20 yıldır endoskopik (laparoskopik) yöntemler kullanılmaktadır. Safra kesesi, fıtık, bağırsak, böbrek üstü bezi ve prostat cerrahisinde yaygın olarak uygulanmaktadır. Her organın vücutta yerleşimi ve anatomik özellikleri farklı olduğu için, endoskopik yöntemler özellikle tiroid ameliyatları için uygun değildir.

Tiroid cerrahisinde yaklaşık 10 yıl önce, koltuk altından boyun bölgesine tünel oluşturup tiroid bezinin çıkarılması (Trans-aksiller endoskopik tiroid cerrahisi) ve boyun ön bölümünde 2 cm’lik kesi yapılıp ince kameralar ile tiroid bezinin çıkarılması (Video yardımlı minimal invazif tiroid cerrahisi) tekniği kullanılmıştır.

Bu yöntemler rutin kullanıma girmemiştir. Bunun nedenleri; her hastanın bu yöntemlere uygun olmaması (minyon ve zayıf hastaların tercih edilmesi), büyük tiroidlerde ve büyük tümörlerde yapılamaması, tekniğin cerrah tarafından öğrenilmesinin zorluğu, deneyim sahibi olabilmek için en az 50 hastanın ameliyat edilmesinin gerekmesi, kullanılan aletlerin fleksibl olmaması, çalışma alanının çok dar olması nedeni ile komplikasyonların daha fazla olmasıdır.

Bu endoskopik yöntemlerin hepsi uzak doğuda özellikle Kore’de geliştirilmiştir. Bunun nedeni uzak doğu kadınlarının ciltlerine aşırı önem vermesi ve boyunlarında iz kalmasını istememesidir. Açık ameliyatlarda çok az olsa da kesi yerinde belli belirsiz bir iz kalır. Doğal olarak hiç kimse (özellikle kadınlar) boynunda iz kalmasını arzu etmez. Ancak boyunda iz kalmaması amacı ile geliştirilen bu yöntemlerin de sakıncaları bilinmelidir.

Son yıllarda “robotik cerrahi” ile başarılı ameliyatlar gerçekleştirilmektedir. İlk robotik cerrahi kalp damar cerrahisi alanında yapılmıştır. 2000 yılından beri prostat hastalıkları robotik cerrahi ile tedavi edilmektedir. Amerika’da prostat cerrahisinin %60’ı robotla yapılmaktadır. Robot teknolojisi için geliştirilen aletler fleksibl olup cerraha daha rahat bir çalışma olanağı sağlamaktadır. Ancak robotik cerrahide başarılı olunabilmesi için, laparoskopik cerrahi deneyiminin de olması gerekir. Prostat ve rektum (kalın bağırsağın son kısmı) cerrahisinde robot cerrahisi önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu avantajlar cinsel ve üriner (idrar ve idrar yolları) fonksiyonlarının hasar görmemesidir.

Tiroid cerrahisinde de robotik cerrahi özellikle uzak doğuda yapılmaktadır. Uzak doğu dışındaki ülkelerde beklenen yaygınlığı kazanmamıştır. Endoskopik cerrahide olduğu gibi, robotik cerrahi de çok sınırlı hastada uygulanabilir. Çok küçük tiroid, minyon vücut yapısı gerekliliği, özellikle ülkemiz için kısıtlayıcı bir durumdur. Tiroid kanseri cerrahisinde robotla yapılan ameliyatların uzun dönem sonuçları belli değildir. Ameliyat süresinin uzunluğu, ses kısıklığı ve kalsiyum düşüklüğü komplikasyonlarının daha yüksek olması diğer dezavantajları arasındadır. Ayrıca koltuk altından boyun bölgesine tünel oluştururken büyük damar ve sinir yaralanmaları yazılarda bildirilmiştir.

Açık yöntemle yapılan tiroid cerrahisi 100 yılı aşkın süredir altın standarttır. Sinir ve paratiroid bezlerin emniyetle görülmesi ve korunması mümkündür. Hastada yara yeri iyileşmesi ile ilgili özel bir sorun yoksa ameliyat için yapılan küçük kesiler kolaylıkla iyileşmekte ve rahatsız edici iz kalmamaktadır.

Boyunda iz olmaması isteği, hasta tercihi olabilir ancak bu seçim yapılmadan önce robot tekniğinin, tiroid cerrahisinin temel prensiplerine uymadığının bilinmesi gereklidir.