Nişastasız karbonhidratlar (Lifler)

Temelde bunlar glikoz polimerlerinden ve galaktoz, früktoz, ksiloz, arabinoz vb. diğer şekerlerden oluşan yapısal ve depo karbonhidratlardır, nişasta doğasında değillerdir. Sonuç olarak, insan sindirim enzimleriyle hidrolize edilemez ancak kalın bağırsaktaki probiyotik bakteriler tarafından fermentasyona uğratılırlar.

Lifler

Besinsel lifler çözünebilir veya çözünemez yapıda olabilirler. Nişastasız polisakkaritlerdir ve tahıllar ve mikroorganizmaların hücre duvarlarının yapısal öğelerdir. Bunlar bitkisel gıdaların, insan sindirim enzimleriyle sindirilemeyen bağlarla bağlı karbonhidrat zincirlerinden oluşan kısımlarıdır. Suda çözünebilir lifler başlıca ß-glukanlar, sakızlar, pektin, zamk ve arabinoksilandır. Suda çözünemeyen lifler ise lignin, selüloz ve hemiselülozdan oluşur.

Liflerin fonksiyonları

Gıdasal liflerin uzun lifli yapıları sindirim sistemindeki zararlı toksinleri ve karsinojenleri bağlar. Tahıllardaki ß-glukan, çözünebilir bir gıdasal lif olarak serum kolesterolünü düşürme özelliğine sahiptir.

Mantar ß-glukanı küflerin ve mayaların hücre duvarında bulunan çeşitli yapıları içerir, bağışıklık sistemini lökosit aktivitesini artırarak etkiler.

Çözünebilir gıdasal lifler suda çözünürler veya su emerler, dışkı kitlesini büyütürler ve bağırsak sistemimizdeki gıda geçişini hızlandırırlar. Çözünemeyen gıdasal lifler de potansiyel karsinojenleri seyreltir, bağırsak sistemindeki toksin ve karsinojenlerin temasını azaltıp geçiş hızlarını artırırlar.

Lif kaynakları

Çözünebilir gıdasal liflerden zengin gıdalar; elma, kızılcık, mango, portakallar, kuşkonmaz, brokoli, havuç, fıstık, ceviz, kuru baklagiller, yulaf ve karnıyarık otu dur.

Çözünemez gıdasal lifler arasında ise elma, muz, taneli meyveler, brokoli, yeşil biber, ıspanak, badem, susam tohumu, çoğu kuru baklagil, kahverengi pirinç, tam tahıllı ekmek ve tahıllar bulunur.

Tahıllar β glucan dan zengindirler, bu güçlü kolloidal özellikleri ile kolesterol düşürücü etkileri vardır. Glisemik indeks özelliklerinden dolayı gıdalardaki fonksiyonel gıda olarak kabul edilir.

Geri Dön