Çay tüketimi demir eksikliği yapmaz !!!

Demirin en önemli fonksiyonu hemoglobinin yapısında bulunmasıdır. Vücutta demir miktarı 4-5 gramdır ve bunun %65’i hemoglobinin yapısındadır. Demirin % 20-30 u ferritin olarak sonra kullanılmak üzere depolanır buna da “depo demir” adı verilir.

Demir ince bağırsaktan emilince kan plazmasında bulunan “apotransferrin” ile birleşerek “transferrin”i oluşturur. Demir transferrine çok gevşek bağlıdır ve gerektiği zaman her doku ve organda serbest kalır. Vücutta demir miktarı düştüğü zaman ferririn depolarından demir serbestlenir.

Demirin fazlası karaciğer hücrelerinde ve kemik iliğinde birikir. Kanda bulunan alyuvarların ömrü 120 gündür. Alyuvarlar parçalanınca içlerindeki hemoglobinin demiri ferritin havuzunda toplanır ve yeni alyuvar yapımında kullanılır.

Fizyolojik demir kayıpları

İnsanda her gün dışkı ile 0.6 mg demir atılır. Kadınlarda her adet döneminde her gün 1.5-2 mg demir kaybı olur. Bağırsaktan demir emilimi çok yavaştır, yüksek demir içeren gıdalar alınsa bile bağırsaktan emilen demir miktarı günde 1-2 mg’ı geçmez.

Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımlamasına göre “anemi” nin tanımı hemoglobinin 15 yaşın üstünde erkekte 13g/dl altında, 15 yaşın üstünde ve gebe olmayan kadında 12 g/dl nin altında, gebelerde ise 11 g/dl’nin altında olması anemi olarak tanımlanır. Dünya nüfusunun yaklaşık %30’undan fazlasında anemi olduğu bilinmektedir ve bunların yarısı demir eksikliğinden kaynaklanmaktadır.

Demir eksikliği, vücudun toplam demirinin azalması olarak tanımlanır. Her demir eksikliğinde anemi görülmez. Demir eksikliği anemisi ise demir eksikliğinin kan hücresi yapımını azaltması sonucu gelişen kansızlık (anemi) durumudur.

Serum ferritin düzeyi demir eksikliğini gösteren en güçlü değerdir. Tanı için sınır değeri 12-15 mg/L olarak belirlenmiştir. Ancak kişide başka kronik hastalık varsa sınır değer 50 mg/L nin altı olarak kabul edilir.

Demir tedavisi eksiklik saptandığında tedaviye başlanır ancak anemi nedeni araştırılır.

Demir eksikliği anemisine neden olabilecek durumlar

Beslenme bozukluğu, aspirin ve nonsteroid ilaçların yoğun kullanımı, yoğun adet kanaması, ailevi demir emilim bozukluğu, talasemi gibi bazı kan hastalıkları, kan bağışı öyküsü araştırılmalıdır.

Demir tedavisine öncelikle oral başlanır. Demir ilaçları bulantı, kusma, hazımsızlık, kabızlık, ishal veya koyu renk dışkıya neden olabilir. Bu nedenle tedaviye düşük dozda başlanması önerilmektedir. Emilimin maksimum olması için ilaçlar aç karına alınmalıdır. Asitli meyve suları veya C vitamini emilimi demir emilimini artırırken, diğer multivitaminler, kalsiyum ve antiasitler demir emilimini azaltırlar.

Çocuklarda demir ilaçları zehirleyici olabilir, bu nedenle doktor kontrolü dışında asla kullanılmamalıdır.

Çay tüketiminin demir eksikliği yaptığına dair iddialar olmakla birlikte bunun bilimsel bir kanıtı yoktur. 16 çalışmanın içeriğinin incelendiği derlemede çay tüketiminin demir eksikliğine neden olmadığı vurgulanmaktadır.

Geri Dön